Aνοίγει ξανά ο φάκελος για τον θάνατο του Νερούδα

[ ARTI news / Ελλάδα / 21.02.24 ]

Ανοίγει ξανά η έρευνα για τον θάνατο του νομπελίστα ποιητή Πάμπλο Νερούδα, γι’ αυτόν που έγραψε: «Δεν θα υπάρχω, λοιπόν, αλλά όμως μέσα από μένα θα μεγαλώνουν στάχια...». Γι’ αυτόν που είπε «Ζητώ την άδεια να γεννηθώ».

Δικαστήριο στο Σαντιάγο διέταξε την Τρίτη την επανέναρξη της έρευνας για τον μυστηριώδη θάνατο του ποιητή Πάμπλο Νερούδα. Ο Νερούδα, ο οποίος είχε τιμηθεί με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1971, πέθανε στις 23 Σεπτεμβρίου 1973, 12 ημέρες μετά το πραξικόπημα του Πινοσέτ και την ανατροπή του στενού του φίλου και σοσιαλιστή προέδρου της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε. Σύμφωνα με το δικαστήριο, «η έρευνα δεν έχει εξαντληθεί» και υπάρχουν «διαδικασίες που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διαλεύκανση των γεγονότων», γράφει η La Tercera. 

Η υπόθεση της δολοφονίας του Νερούδα εμφανίστηκε το 2011, μετά τις αποκαλύψεις του Μανουέλ Αράγια (φωτογραφία από την τελευταία επίσκεψη του στον Νερούδα στο νοσοκομείο), που την εποχή εκείνη ήταν νεαρό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και εργαζόταν ως βοηθός και οδηγός του συγγραφέα. Τότε υπήρξε η καταγγελία ότι ο Πάμπλο Νερούδα πέθανε αφού του έγινε μία ένεση, την παραμονή της ημέρας που θα αναχωρούσε για το Μεξικό. Ο ποιητής σκόπευε να αυτοεξοριστεί για να οργανώσει την αντίσταση στο καθεστώς του Πινοσέτ.

Τον Απρίλιο του 2013 ομάδα εμπειρογνωμόνων έκανε εκταφή της σορού του Νερούδα από την κρύπτη όπου βρίσκεται από το 1992 στην Ίσλα Νέγκρα. Τα αποτελέσματα της έρευνας υποβλήθηκαν στη δικαστή Πάολα Πλάσα. Δύο μέλη της επιτροπής, από το καναδικό πανεπιστήμιο ΜακΜάστερ, οι Χέντρικ και Ντέμπι Πουανάρ, διαβεβαίωσαν ότι δεν μπορούσαν να καταλήξουν αν ο θάνατος του Νερούδα οφειλόταν σε δηλητηρίαση ή όχι. Οι δύο μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο είπαν ότι είναι δυνατόν να γίνει επαναξέταση, χωρίς νέα εκταφή. «Υπάρχει αρκετό υλικό με αυτά που έχουμε στο εργαστήριο. Απλώς χρειαζόμαστε τη σύμφωνη γνώμη του δικαστηρίου», ανέφεραν. Το Εφετείο λοιπόν ζήτησε να γίνει «νέα ανάλυση του πιστοποιητικού θανάτου που υπέγραψε ο γιατρός Βάργκας Σαλαζάρ». Σε αυτό αναφέρεται ότι ο Νερούδα πέθανε από μετάσταση του καρκίνου του προστάτη. 

Το άνοιγμα της υπόθεσης του θανάτου του Πάμπλο Νερούδα είχαν ζητήσει οι συγγενείς του ποιητή, μεταξύ των οποίων και ένας ανιψιός του αλλά και από το Κομμουνιστικό Κόμμα, του οποίου ήταν μέλος ο Νερούδα.

Η απόφαση του Εφετείου ακύρωσε την εντολή που έδωσε η δικαστής Πάολα Πλάσα να κλείσει η έρευνα για τα αίτια θανάτου του ποιητή. Του ποιητή που έγραψε:

«…Τη γης τούτη σήκω στα χέρια σου,

πάρε το μερτικό της λάμψης,

πάρε το ξεροκόμματο, το μήλο,

το άλογο και την καρδιά σου,

στείλε στο μέτωπο φυλάκους

στα σύνορα της φυλλωσιάς του.

 

Υπερασπίσου των ανθών τις άκρες,

τις εχθρικές νύχτες μοιράσου,

καρτέρα της αυγής τον κρόκο,

ανάσανε τα διάσελα με τ' άστρα,

βαστώντας το δεντρί, το δέντρο

που στην καρδιά της γης βλασταίνει.» (μτφρ.: Παντελη Τρωγαδη) ΓΧΠαπασωτηρίου