Ο φράχτης της κυρίας Σακελλαροπούλου

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 15.06.23 ]

«Ο φράχτης προστατεύει τη χώρα μου» είπε η πρόεδρος της δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου σε νέους της Καλαμάτας.

Θυμήθηκα τον μεγάλο Ιταλό τερματοφύλακα Μπουφόν που έλεγε για τους συμπατριώτες του: «Οι Ιταλοί είμαστε όμορφοι άνθρωποι, αλλά πολλές φορές δίχως λογική... Αν ένα καράβι με πρόσφυγες βυθιστεί στη Λαμπεντούζα, τότε όλοι είμαστε συγκινημένοι και σκεφτόμαστε μέχρι και να υιοθετήσουμε τα παιδιά που έμειναν ορφανά. Αν δεν βυθιστεί, τότε θα παραπονεθούμε όλοι γιατί ήρθαν τόσοι πολλοί πρόσφυγες στην πατρίδα μας... Ο ρατσισμός είναι ένα περίπλοκο ζήτημα… είναι οι σπόροι του μίσους που έχουν φυτευτεί παντού...».

Διαβάζω και το σημερινό κύριο άρθρο της Liberation που διερωτάται: «Πόσο ακόμη θα δεχόμαστε ότι παιδιά, γυναίκες και άνδρες πνίγονται προσπαθώντας, με οποιοδήποτε τίμημα, να ξεφύγουν από την πείνα, τη μιζέρια και τη βία για να καταφύγουν στην Ευρώπη; Πώς μπορούμε να φανταστούμε να στερούμε από τον άλλον, τον ξένο, μια καλύτερη ζωή όταν είμαστε όλοι προϊόντα περασμένων μεταναστεύσεων και οι πρόγονοί μας ως επί το πλείστον έδωσαν τις ίδιες μάχες;».

Ακριβώς γι’ αυτό, επειδή είμαστε προϊόντα περασμένων μεταναστεύσεων, ο ξένος γίνεται το απωθημένο που επιστρέφει εντός μας, και γίνεται ένα «αγχογόνο αντικειμένο», καθώς παραπέμπει στο ταπεινωμένο εκτός και εντός κομμάτι της ζωής μας. Έτσι ένας αθώος Πακιστανός, κάθε Πακιστανός, κάθε Σαχζάτ Λουκμάν αποκτά στα μάτια του «αγχωμένου» μέχρι τρέλας ελληναρά τα πραγματικά χαρακτηριστικά ενός εγκληματία! Έτσι εύκολα θα βάλει το μαχαίρι στο χέρι του ένας φασίστας αγκιτάτορας.

Ναι, το ξένο μας κατοικεί, είναι η κρυμμένη πλευρά της ταυτότητάς μας, και «Αναγνωρίζοντάς τον (ξένο) μέσα μας, αποφεύγουμε να τον μισήσουμε», γράφει η Τζούλια Κρίστεβα.

Αν, όμως, όλοι, σήμερα, είμαστε ξένοι καθώς είμαστε αποξενωμένοι από τον εαυτό μας, αν το «Εγώ είναι κάποιος άλλος» (που έλεγε ο Ρεμπώ), μπορούμε άραγε να είμαστε για τον εαυτό μας ένα «καλειδοσκόπιο ταυτοτήτων» χωρίς να πεθάνουμε από μίσος, ή να μας περάσουν για τρελούς ή απατεώνες; Ο Μερσώ του Καμύ (ο Ξένος) θα επανασυνθέσει τον αποδομημένο λόγω του ξεριζωμού εαυτό του μέσα από το μίσος εναντίον των άλλων. Επιτέλους, έχει κάτι «για να μην αισθάνεται μόνος»! Αυτό συμβαίνει και με τους φασίστες που προέρχονται από τους «από κάτω». 

Για μας, όμως, η ουτοπία των ξένων είναι η συνάντηση, είναι η φιλοξενία, είναι ο στιγμιαίος κοσμοπολιτισμός, τότε που πατρίδα μας γίνεται η ανθρωπιά.

Αξίζει να σημειωθεί η παρατήρηση της Κρίστεβα που αφορά τους ναζί, αλλά και τους σύγχρονους φανατικούς (τους «πιστούς» σε κάτι: στην πατρίδα, στη χώρα, στη θρησκεία...). Οι ναζί, έγραφε η Κρίστεβα, «επειδή έχασαν την απόλυτα συμβολική, υψηλή και αφηρημένη έννοια της ανθρωπότητας (την αξίωση μιας διιστορικής ανθρώπινης αξιοπρέπειας) και την αντικατέστησαν με μία τοπική, εθνική, ιδεολογική ένταξη, έκαναν την αγριότητα το χαρακτηριστικό τους γνώρισμα που ασκούνταν ενάντια σ’ εκείνους που δεν συμμερίζονταν αυτή την ένταξη».

Γι’ αυτό η πίστη στους «φράχτες για την προστασία της χώρας» κυρία Σακελλαροπούλου είναι επικίνδυνο πράγμα.

Θυμίζω τι έλεγε η μάνα του Βιζυηνού όταν καλοδεχόταν τους ξένους: «έχω παιδί στην ξενιτιά και θέλω να του φέρνονται το ίδιο»…

Τι προτείνουμε λοιπόν; Το ταξίδι στην «ξενότητα του άλλου» χωρίς φράχτες και καχυποψία αλλά με πυξίδα μία «ηθική του σεβασμού για το ασυμβίβαστο». Οι πρόσφυγες δεν είναι «όργανα του εχθρού», ούτε «εισβολείς» που επιδιώκουν να αλλοιώσουν τον "ευρωπαϊκό τρόπο ζωής", όπως έλεγε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.

Προτείνουμε την ενσυναίσθηση, που καταλήγει στην εντός μας υπάρχουσα «ανησυχητική ξενότητα», στον ξένο που μας κατοικεί. Γιατί κάποτε υπήρξαμε κι εμείς ξένοι -μετανάστες-, γιατί είμαστε και τώρα μετανάστες, αφού έχουμε παιδιά στην ξενιτιά.

Γι’ αυτό λέω ότι πρόσφυγες είμαστε κι εμείς…

Και δεν θέλουμε "φράχτες" στα παιδιά μας...

*(Και «δεν κατεβαίνω στις εκλογές»)