Μπορεί η Αριστερά;

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 14.09.23 ]

Ξανά και ξανά πρέπει να δηλώνουμε το αυτονόητο, πως η λύση της κρίσης, της όποιας κρίσης, δεν μπορεί να βασίζεται στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στην πείνα, στην εξαθλίωση και στην πνευματική τύφλωση. Η λύση δεν μπορεί να είναι ο καπιταλισμός σε οποιαδήποτε μορφή του, δεν μπορεί να είναι ένα σύστημα που έχει χάσει τα φρένα του, κυριολεκτικά και μεταφορικά, αποδεικνύοντας ότι το πιο επικίνδυνο και παράλογο ον αυτού του πλανήτη είναι ο άνθρωπος της ταπείνωσης της φύσης, της απροσδιοριστίας και του χάους, της εξουδετέρωσης όλων των αξιών, του θανάτου του πολιτισμού, του τέλους του πλανήτη. Οι πάγοι λιώνουν, χιλιάδες είδη ζωντανών οργανισμών χάνονται, εκδηλώνονται πρωτοφανείς φωτιές και πλημμύρες, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι λιμοκτονούν!

Οι πρόσφυγες της κλιματικής κρίσης είναι εδώ, ξεκινούν από την Αφρική, αλλά και από τη Θεσσαλία. Γι’ αυτό πρέπει να διαμορφώσουμε μία νέα οπτική που θα συμπεριλαμβάνει στην συστημική δομική βία: Την οικονομική υπερεκμετάλλευση-υπερσυσσώρευση, την περιβαλλοντική καταστροφή, τη βία που εμφιλοχωρεί στην ανισότητα και στη φτώχεια, την πείνα στην Αφρική, την Ασία και την Λατινική Αμερική, τους πρόσφυγες της κλιματικής κρίσης, τις πολεμικές συγκρούσεις, τις αυτοκρατορικές αντιθέσεις ΗΠΑ-Κίνας, αλλά και την συστηματική παραπλάνηση των μίντια (παλιών και νέων).

Χρειάζεται να αποκαλύπτονται κάθε φορά τα ψέματα που είναι κρυμμένα στις γενικεύσεις, στους ευφημισμούς και στις συνδηλώσεις των λέξεων, όπου το ρήμαγμα των ανθρώπινων ζωών παρουσιάζεται σαν σωτηρία. Να αποκαλύπτεται πως πίσω από τον μετα-νεοφιλελευθερισμό, πίσω από την ψευτο-ορθολογική αναθέσμιση («μεταρρυθμίσεις»!) κρύβεται η επίτευξη ενός μόνο σκοπού, η συνεχής αύξηση του πλούτου με όλο και μικρότερο κόστος, με όλο και μικρότερους μισθούς, με περισσότερες ώρες εργασίας, με όλο και υψηλότερα κέρδη, όλο και μεγαλύτερη λιτότητα.

Γι’ αυτό λέμε ότι το οικονομικό υπόδειγμα που βασίζεται στην μεγαλύτερη απόδοση, στο υψηλότερο κέρδος, δηλαδή ο καπιταλισμός σε οποιαδήποτε μορφή του δεν συνιστά λύση ούτε για τον άνθρωπο ούτε για την κοινωνία ούτε για τη φύση και τη ζωή πάνω στον πλανήτη.

Η λύση ή θα είναι συνολική και θα αφορά τη δημιουργία ενός νέου οικονομικού μοντέλου, μιας νέας ορθολογικότητας και ευαισθησίας ή η καταστροφή θα είναι ολιστική.

Στη Λατινική Αμερική αντιμετωπίζουν τον μετα-νεοφιλελευθερισμό ως ένα στάδιο της μετάβασης προς τον μετα-καπιταλισμό, που θα γίνει από τις αυτόχθονες δυνάμεις και τα κοινωνικά κινήματα μέσα από ένα πλήθος νέων μορφών. Η πληθύς θα οργανώνεται σε ένα ευέλικτο δίκτυο, που θα οδηγεί σε νέες μορφές οργάνωσης οι οποίες θα περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών, συμπεριλαμβάνοντας και τους «χωρίς σύνδεση», τους ανένταχτους. Αυτή η πληθυντική μορφή θα συνιστά ένα είδος άμεσης δημοκρατίας (με τη βοήθεια και των νέων τεχνολογιών).

Απαιτείται, λοιπόν, η δημιουργία καινοφανών αμεσοδημοκρατικών μορφών πολιτικής οργάνωσης που θα προσδώσουν ένα νέο νόημα στην πολιτική πράξη και στη συμμετοχή του πολίτη, ένα νέο νόημα στη συρρικνωμένη δημοκρατία και στα δικαιώματα των «κάτω». Μια δημοκρατία που θα επαναορίσει το κοινωνικό συμβόλαιο, επιδιώκοντας την ισότητα υλική και άυλη (οικονομική ισότητα, ισότητα στην πρόσβαση και στο πνευματικό κεφάλαιο, ισότητα στο χρόνο...).

Μπορεί άραγε η Αριστερά, σήμερα, να εμβαθύνει σε μια δημοκρατία με τα παραπάνω χαρακτηριστικά και να την καταστήσει μια νέα εμπνέουσα αξία; ...

15-7-2019

Φωτογραφία αρχείου από την Χιλή