Ο Μπακούνιν για την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν: «...αυτό το έργο τέχνης πρέπει να μείνει ανέπαφο, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής μας».

[ ARTI news / Κόσμος / 04.04.20 ]

Πρώτη Απριλίου 1849. Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ διευθύνει την 9η Συμφωνία του Μπετόβεν στη Δρέσδη. Μεταξύ των ακροατών βρίσκεται και ο θεωρητικός του αναρχισμού Μιχαήλ Μπακούνιν, ο οποίος συγχαίροντας τον μαέστρο Βάγκνερ μετά τη συναυλία, του λέει: «Ακόμα και αν όλα τα πράγματα καταστραφούν στο μέλλον, αυτό το έργο τέχνης πρέπει να μείνει ανέπαφο, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής μας».

Η ακριβής ημερομηνία γέννησης του Μπετόβεν παραμένει μυστήριο, όπως πολλά άλλα γεγονότα γύρω από τη ζωή του. Είθισται η 17η Δεκεμβρίου να θεωρείται ημέρα γέννησής του, αν και πιο πιθανό είναι ότι σαν σήμερα, πριν από 245 χρόνια, βαφτίστηκε. Ο Γερμανός μουσουργός που υπήρξε από τις κορυφαίες μουσικές προσωπικότητες όλων των εποχών, με το σημαντικό σε ποιότητα και ποσότητα έργο του γεφύρωσε την Κλασική με την Ρομαντική περίοδο της Δυτικής μουσικής. 

Μεταξύ των 26 και των 29 χρόνων του άρχισε να χάνει ό,τι πολυτιμότερο είχε, την ακοή του. Αναγκάσθηκε τότε ν’ αποσυρθεί από τη διεύθυνση της ορχήστρας και επιδόθηκε στη σύνθεση. Όσο έχανε την ακοή του, οι κρίσεις θυμού γίνονταν ανεξέλεγκτες και τα ξεσπάσματα του όλο και πιο έντονα. Κι όμως, όσο πιο παράξενη ήταν η συμπεριφορά τόσο πιο θεσπέσια γινόταν η μουσική του. Στα 30 του χρόνια έγραψε την πρώτη του συμφωνία για ορχήστρα και εξέδωσε τα 32 πρώτα του κουαρτέτα. 

Ο Μπετόβεν αντιμετώπιζε κι άλλα προβλήματα υγείας, όπως κοιλιακές κράμπες και συχνούς πονοκέφαλους. Συχνά απελπιζόταν από τον πόνο και σκεφτόταν να αυτοκτονήσει. Το μόνο που τον εμπόδιζε ήταν η ένθερμη πίστη στην τέχνη του. «Μου φαινόταν αδύνατο να αφήσω τον κόσμο μέχρι να προσφέρω όλα όσα ένιωθα ότι βρίσκονταν μέσα μου», έγραψε το 1802 στη Διαθήκη του Χάιλιγκενσταντ, το κείμενο-επιστολή προς τους αδελφούς του, το οποίο παρέμεινε κρυμμένο στο γραφείο του για το υπόλοιπο της ζωής του. Μετά την απόφασή του να συνεχίσει, ο Μπετόβεν έσφυζε από ενέργεια και ιδέες. Τότε συνέθεσε την Τρίτη ή «Ηρωική» Συμφωνία που ήταν αρχικά αφιερωμένη στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη.

Ως το 1812 έχει ολοκληρώσει 8 συμφωνίες, ένα ορατόριο και πολλά άλλα έργα. Προσπάθησε τότε να διευθύνει μια συναυλία με έργα του, αλλά δεν τα κατάφερε. Χρειάστηκε τη βοήθεια ενός άλλου αρχιμουσικού, που στεκόταν πίσω του και κατεύθυνε τους μουσικούς και τους αοιδούς. Σε λίγα χρόνια ο Μπετόβεν είχε χάσει εντελώς την ακοή του. Η επικοινωνία με τους άλλους γινόταν μέσω ενός τετραδίου, ενώ άλλες φορές χρησιμοποιούσε ακουστικό κέρας.

Η κατάσταση της υγείας του τον επηρέασε βαθιά και εγκατέλειψε τον εαυτό του. Το 1826 έπαθε υδρωπικία και τον επόμενο χρόνο, στις 26 Μαρτίου 1827, πέθανε στο σπίτι του στη Βιέννη.