Ανένταχτοι

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Κόσμος / 01.06.21 ]

Οι σχέσεις εξουσίας ασκούν πάνω στο σώμα μια άμεση επιρροή: το περικυκλώνουν, το σημαδεύουν, το χειραγωγούν, το βασανίζουν, το εξαναγκάζουν σε εργασίες, το υποχρεώνουν σε τελετουργίες. Η εξουσία πλέον δεν σκοτώνει αλλά περικυκλώνει τη ζωή από άκρη σ’ άκρη, ελέγχοντας αυστηρά τις επιθυμίες.

Είτε εν-σωματώνεσαι στο ευρύτερο, συλλογικό σώμα ως σώμα μερικό, ατομικό, είτε μένεις εκτός. Η δόξα και το μαρτύριο σχετίζονται με το σώμα. Σεξουαλικότητα, εργασία, όνειρο, ενδυμασία, πόλεμος, χειρονομία, γέλιο… όλα είναι σώμα, εν-σωματωμένοι τρόποι έκφρασης του ανθρώπου. Το σώμα είναι σήμερα η έδρα της μεταμόρφωσης της νέας εποχής. Από τη γενετική δημιουργία έως τα βακτηριολογικά όπλα, από τη θεραπεία και την προσέγγιση των σύγχρονων επιδημιών έως τις νέες μορφές κυριαρχίας στην εργασία, από το σύστημα της μόδας έως τους νέους τρόπους διατροφής, από την εξύμνηση των κανόνων που αφορούν τις σωματικές αναλογίες έως τις ανθρώπινες βόμβες, από τη σεξουαλική απελευθέρωση έως τις νέες αλλοτριώσεις και τις πανδημίες. 

«Στο Βερολίνο», έγραφε ο Ελίας Κανέττι, «είχα βιώσει την εξουσία την οποία γνώρισα από πολύ κοντά με την απατηλή μορφή της δόξας, εκείνη την εξουσία μέσα στην οποία νόμιζα ότι θα πνιγώ, από τότε λοιπόν μου ήταν κατανοητό ότι έγινα δεκτικός σε κάθε μορφής ανισχυρία… και δεν ήταν η δημόσια διακηρυγμένη ανισχυρία με την οποία αρέσκονταν άλλοι να ενεργούν εγωιστικά, παρά ήταν εκείνη η ριζωμένη και κρυφή των μεμονωμένων ατόμων, τα οποία παρέμεναν απομονωμένα…», τα χωρίς ένταξη στο «σώμα» του κόμματος, της πόλης, της συντεχνίας, της κλίκας, ακόμη και της Εκκλησίας. Αυτοί οι ανένταχτοι από κάθε «σώμα» είναι οι πραγματικά αποκλεισμένοι, είναι το καταραμένο απόθεμα της κοινωνίας και της σύγχρονης βιοπολιτικής. Από εδώ εκκινεί και η ταύτιση με τους αποκλεισμένους καθώς και ο πραγματικός σεβασμός για τον άνθρωπο.

Ο σεβασμός στον άνθρωπο είναι μάθεις να ακούς: …το ζητούμενο είναι όχι ν’ ακούς την κάθε λέξη, αλλά και να προσπαθείς να την κατανοήσεις....

Η ακοή είναι το άνοιγμα στον άλλο, το άνοιγμα στο Εμείς οι Άνθρωποι.