Πιστωτικό (όπως λέμε ποινικό) μητρώο

[ Κώστας Κάππας / Κόσμος / 11.01.17 ]

 Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι (αφελώς πιστεύοντας) ομογενοποίηση λαών, φαγητών, μουσικής και τραλαλά. Είναι η σύγχρονη μορφή ιμπεριαλισμού, όπου θα επικρατήσει απλά ο ισχυρότερος. Ήδη, δεν είναι τυχαίο ότι τον Πρόεδρο των ΗΠΑ (3% μόνο του πληθυσμού της Γης), οι απανταχού δουλοπρεπείς τον αποκαλούν Πλανητάρχη! Ο ισχυρότερος σπέρνει στα νέα εδάφη το οικονομικό σύστημά του, την φιλοσοφία του, την τρομοκρατία του, τις μεθόδους κοινωνικού διαχωρισμού που έχει δοκιμάσει στα μέρη του, τις εταιρείες του, όλα τα ‘του’ που θα του επιτρέψουν (ή και θα του ζητήσουν!) οι ιθαγενείς πληθυσμοί. Για τους  ενδιαφερόμενους σχετικά με το πως είναι η προχωρημένη ελεύθερη οικονομία (σε ανώτερο επίπεδο του παρωχημένου ‘Είμαστε Ευρωπαίοι, Μένουμε Ευρώπη’), μια καλή γεύση του άμεσου οικονομικού μέλλοντος (και γιατην Ελλάδα) δίνει το αμερικανικό μοντέλο τραπεζικού και εξωτραπεζικού δανεισμού για τον απλό πολίτη. Χωρίζεται σε 3 κύριες κατηγορίες (ή δίκτυα) από τα πάνω προς τα κάτω:

Οι ιδανικοί πελάτες για την Τράπεζα. Δεξαμενή άντλησης δεν είναι οι 37 εκατομμύρια αμερικανοί που ζουν κάτω από το επίπεδο φτώχειας της χώρας. Δεν είναι οι καλοπληρωτές και αυτοί που δεν έχουν ανάγκη από δάνειο. Είναι οι περισσότεροι από τους 100 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν από την προσωπική τους εργασία ή είναι μικρο-εργοδότες και ονειρεύονται να υπερπηδήσουν τις σημερινές, προσωρινές (κατ’ αυτούς) οικονομικές δυσκολίες και κάποια στιγμή, να ενσωματωθούν σε αυτό που θεωρούν ‘μεσαία τάξη’. “Προτιμώνται εκείνοι οι οποίοι έχουν οικονομικές δυσκολίες ή είναι στα όρια της πτώχευσης και καταβάλλουν τον απολύτως ελάχιστο μηνιαίο τόκο για το δάνειο τους. Εκείνοι οι οποίοι πληρώνουν ορισμένες φορές με καθυστέρηση ή κάποιες φορές οι επιταγές τους είναι ακάλυπτες ή δεν προλαβαίνουν κάποιες καταληκτικές ημερομηνίες πληρωμής, αριστερά ή δεξιά...” (EariBlumenauer, δημοκρατικός βουλευτής Oregon, 2009).

Οι αμερικανικές Τράπεζες διαθέτουν ένα οπλοστάσιο από 49 (σαράντα εννέα) ‘ποινές’ για τους πελάτες που δεν θα πληρώσουν στην ώρα τους ή θα υπερβούν κάποιο πιστωτικό όριο. Οι μισές από αυτές ενεργοποιούνται για ‘υπερβάσεις’ μικρότερες των 36 US$ (32€)! Εάν θεωρούσε κάποιος τις υπερβάσεις αυτές ως φυσιολογικά δάνεια βραχείας διάρκειας, τότε ο τόκος υπερβαίνει τα 5000% (πέντε χιλιάδες %) ετησίως!

PaydayLoan, Brooklyn, Bronx, Harlem, Stuyvesantheights, Columbus, Fairfax, Riverdale, ChicagoLawn, …, όπου φτωχογειτονιά, πολύ λιγότερες Τράπεζες και πολύ περισσότερες πολύχρωμες βιτρίνες με νέον φωσφορίζον και τίτλο “Cash’ αναβοσβήνων. Πολύ μικρής διάρκειας (15 ημέρες μέγιστο) δάνειο με πολύ υψηλό επιτόκιο το οποίο πληρώνεται την ημέρα είσπραξης του 15μερου μισθού του δανειζόμενου. Π.χ. δάνειο 300 US$, αποδίδει (δάνειο + τόκος) 345 US$. Ετήσιος τόκος άνω του 400% και ετήσιο κέρδος (ο τζίρος είναι πολλαπλάσιος) των ‘νόμιμων’ επιτηδείων, 46 δισεκατομμύρια US$...

LoanSharks. Χωρίς ιδιαίτερα σχόλια. Άτομα συνδεδεμένα με την μικρή, αλλά και με την μεγάλη εγκληματικότητα, δανείζουν με εξωφρενικούς τόκους τους τελείως απελπισμένους (και απορριπτέους από τα υψηλότερης στάθμης δίκτυα) και δεν διστάζουν να καταφύγουν στην ωμή βία για να εισπράξουν ‘τα λεφτά τους’.

Πως μαθηματικοποιείται  αυτό το κοινωνικό – οικονομικό ascenseur στο οποίο μπαίνουν με το ζόρι όλοι οι αμερικανοί πολίτες; Με την Πιστωτική Επίδοση (CreditScore).

Τριψήφια βαθμολογία από 500 (κακός) έως 850 (πολύ καλός) ανάλογα με την πιστωτική συμπεριφορά του πολίτη (τα ανώτατα και κατώτατα όρια ποικίλουν ανά Τράπεζα, χωρίς να αλλάζει η ουσία). Ο αριθμός αυτός είναι πολύ πιο σημαντικός από το ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, Αρ. Ταυτότητος και Ποινικό Μητρώο. Ας μην ξεχνάμε ότι σε αντίθεση έως πρόσφατα με την Ευρώπη, η οποία ευνοούσε την αποταμίευση (τώρα τα επιτόκια αποταμίευσης είναι μηδενικά), στις ΗΠΑ ευνοείται ο τραπεζικός καταναλωτικός δανεισμός (8 πιστωτικές κάρτες και 15000 US$ χρέος ανά οικογένεια κατά μέσον όρο, σύμφωνα με το USUrbanInstitute). Το να μην είναι κάποιος χρεωμένος στις Τράπεζες θεωρείται ως δείγμα κακής οικονομικής υγείας… Από την άλλη, πιστωνόμενος, όσο χειρότερες είναι οι επιδόσεις του, τόσο κατεβαίνει σε βαθμολογία και τόσο ανεβαίνουν τα επιτόκια δανεισμού, έως την τελική του αποβολή από το Credit Score System(10.000.000 οικογένειες στις ΗΠΑ, 30% των κατοίκων των υποβαθμισμένων συνοικιών των πόλεων, 15% των μαύρων και Λατίνων και 9% των λευκών και Ασιατών) και η αναγκαστική προσφυγή του πλέον στο Pay day Loan και στους Loan Sharks.

Δεν θα έγραφα ποτέ αυτό το άρθρο εάν τα πράγματα παρέμεναν ως έχουν. Γνωρίζουμε όλοι τι σημαίνει Καπιταλισμός, Τράπεζες, Τοκογλυφία και Οικονομικοί Εγκληματίες. Το εξαιρετικά ανησυχητικό είναι η κοινωνική ποινικοποίηση της τραπεζικής - πιστωτικής επίδοσης. Αρχικά, το Credit Score χρησιμοποιήθηκε συμβουλευτικά από τις Τράπεζες για την παροχή στεγαστικών δανείων (δεν είναι άσχετο το γεγονός ότι η αυθαιρεσία ερμηνείας του, οδήγησε πρόσφατα στην μεγαλύτερη κρίση του Τραπεζικού Συστήματος στις ΗΠΑ). Στην συνέχεια (και με τις ευλογίες του Δημοκρατικού/Ρεπουμπλικανικού Κράτους), νόμιμα, το ντοσιέ του πελάτη έχει δικαίωμα να το συμβουλευτεί (Προστασία Προσωπικών Δεδομένων;) η επιχείρηση στην οποία θα απευθυνθεί για μία αγορά, η ασφαλιστική εταιρεία (ζωής και περιουσίας), ο ιδιοκτήτης του σπιτιού που θέλει να νοικιάσει και ο εργοδότης στον οποίο θα ζητήσει να προσληφθεί.

Τι να σχολιάσω; Κοιτώ κατάματα τους λάτρεις του αμερικανικού τρόπου ζωής και ονείρου και βουρκώνω…

*Πολλά στοιχεία αντλούνται από το εξαιρετικό άρθρο του Maxime Robin (“Aux Etats-Unis, l’art de rançonner les pauvres), Le Monde Diplomatique, Septembre 2015)