Όταν μισείς για να υπάρχεις

[ Γιώργος X. Παπασωτηρίου / Ελλάδα / 15.02.18 ]

Βλέπω τον 19χρονο από τη Φλόριντα και την 17χρονη από την Παλαιστίνη. Ο πρώτος σκορπίζει το θάνατο και η δεύτερη φυλακίζεται επειδή θέλει μια ελεύθερη ζωή για την ίδια και τους δικούς της. Τι όπλισε το χέρι του νεαρού Αμερικανού; Τι υψώνει ένα μικρό κορίτσι και το καθιστά σύμβολο της ελπίδας για έναν καλύτερο άνθρωπο κι έναν καλύτερο κόσμο; Η απάντηση προκύπτει εύκολα: Οι αξίες. Εδώ ο άγριος ατομικισμός και «ο θάνατός σου η ζωή μου». Εκεί ο αγώνας για ελευθερία και αξιοπρέπεια. Και στις δύο περιπτώσεις το βλέμμα των άλλων, η ορατότητα καθορίζει το κάθε Πρόσωπο και τη ζωή του. Στις ΗΠΑ η ορατότητα αποκτάται με το χρήμα –με τη βία της συσσώρευσης-, στην Παλαιστίνη με τον αγώνα για τη λευτεριά και την αγάπη των συντρόφων, των ομοεθνών. Εκεί στην Αμερική –κι από εκεί σε όλο τον κόσμο- ζουν στην εποχή του homo mente captus, του παράφρονος ανθρώπου, αυτού που συσσωρεύει πλούτο χωρίς όρια και εισάγει την ακραία αρνητικότητα, σύμφωνα με την οποία τα αινίγματα επιλύονται με βομβαρδισμούς ή με πυροβολισμούς.

Υπάρχεις κι ύστερα –όταν δεν έχεις- δεν υπάρχεις. Αποβάλλεσαι από το σχολείο, αλλά κυρίως από το βλέμμα των άλλων. Και τότε δεν έχεις άλλο δρόμο. Ο τρόπος επίλυσης του προβλήματος βρίσκετε στο ίδιο το σπίτι, και σ’ έναν κόσμο, που διέπεται από μία παροξυσμική αδιαφορία για τον άλλον. Η λύση βρίσκεται στο οπλοπωλείο της γειτονιάς. Και τότε ο θάνατος στο μυαλό του νεαρού δολοφόνου αίρει τη δομική ανισότητα προσδοκιών και ευκαιριών.

Γι’ αυτό το μεγαλύτερο πρόβλημα των νέων της Δύσης, σήμερα, είναι ότι καλούνται να αποδεχτούν μία α-νόητη ζωή, μιαν ερήμωση και το «κάψιμο» της προσωπικότητας την ώρα που πάει ν’ ανθίσει. Και ενώ οι μεσήλικες δεν έχουν άλλη ευκαιρία και αυτοκτονούν, ο νέος είτε στρέφεται στη βία είτε τρελαίνεται(ή ενδοβάλει τη βία με το χημικό ζουρλομανδύα και τα ναρκωτικά). Η τρέλα επισυμβαίνει όταν δεν έχεις κανένα να δεις το πρόσωπό σου, όταν κανείς δεν σε αναγνωρίζει.

Η 17χρονη στην Παλαιστίνη έχει απέναντί της τον εχθρό, βλέπει αυτόν που ακυρώνει τη λευτεριά τη δική της και της πατρίδας της. Και ο αγώνας την κάνει ηρωίδα και σύμβολο. Αυτό της επιστρέφεται και την κάνει να αντέχει τη φυλακή και όλες τις φυλακές του κόσμου. Όμως, στην Αμερική και στη Δύση γενικά, ο εχθρός είναι αόρατος, είναι παντού και πουθενά. Γι’ αυτό καταλήγει να γίνεται εχθρός, τελικά, ο διπλανός σου, ο όμοιός σου, ο αδερφός σου. Γιατί ο αποξενωμένος εαυτός αφού δεν μπορεί να υπάρξει με αγάπη και να βρει νόημα και αναγνώριση μέσα απ’ αυτή, θα επιδιώξει να υπάρξει μέσω του μίσους. Θα μισεί για να υπάρχει. Και τότε ο φόνος θα γίνει η αιχμή του μίσους…

Γι’ αυτό χρειάζονται συνδικάτα πέρα από τους θεσμούς που συντηρούν το σύγχρονο κοινωνικό και εργασιακό μεσαίωνα. Χρειάζονται νέοι κοινωνικοί φορείς που θα υποδέχονται την οδύνη των αποκλεισμένων, των αόρατων και όσων έχουν αποβληθεί από τη ζωή και θα την καθιστούν πολιτική ενέργεια αλληλεγγύης και ανατροπής της σημερινής απάνθρωπης κατάστασης. Και αυτή η πολιτική ενέργεια θα αποκαθιστά από μόνη της το θρυμματισμένο πρόσωπο των αδικημένων και των απόκληρων με τρόπο αγαπητικό και όχι μισερό…