Ο Κοκκινοπηλός, οι πηγές του Λούρου και το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο

[ ARTI news / Ήπειρος / 23.10.18 ]

Μία σπουδαία «γεωδιαδρομή» αποτελούν στη Φιλιππιάδα της Πρέβεζας ο Κοκκινοπηλός, οι πηγές του Λούρου και το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο. Η λαϊκή παράδοση αναφέρει πως «στη φυσική αψίδα που σχηματίζουν τα βράχια, 3 χιλιόμετρα πριν από τη Φιλιππιάδα, στην εθνική οδό Ιωαννίνων Πρέβεζας, οι κάτοικοι της περιοχής είδαν τον Αη-Γιώργη να καλπάζει πάνω σε ένα φτερωτό άλογο κυνηγώντας τον δράκο και ότι ο 'Αγιος έδωσε την ευλογία του τον τόπο. Από τότε, νερό άρχισε να αναβλύζει, μέσα από τη γη, στο χωριό, στο οποίο οι κάτοικοι έδωσαν το όνομα του Αγίου, για να τον τιμήσουν». Το χωριό 'Αγιος Γεώργιος που βρίσκεται στις πλαγιές του Ξηροβουνίου, είναι βυθισμένο στο πράσινο και το δροσερό νερό. Εκεί υπάρχει μία από τις πηγές του ποταμού Λούρου, όπου το νερό βγαίνει ορμητικά μέσα από μία σπηλιά και υδροδοτεί του νομούς 'Αρτας, Πρέβεζας και Λευκάδας. Το «θαύμα» της φύσης συμπληρώνει ο άνθρωπος, καθώς εκμεταλλεύεται τη δύναμη των ορμητικών νερών και φτιάχνει νερόμυλους, νεροτριβές και μαντάνια, ενώ χαμηλότερα, στην κοίτη του ποταμού, λειτουργεί το υδροηλεκτρικό φράγμα του Λούρου. 

Οι Ρωμαίοι αξιοποίησαν το νερό και δημιούργησαν το Υδραγωγείο της Νικοπόλεως, ένα σημαντικό μεγαλόπρεπο έργο, που σήμερα σώζονται ερείπια του, από τα οποία οι ειδικοί εξάγουν συμπεράσματα για το υψηλό επίπεδο τεχνικών γνώσεων της εποχής. Στην είσοδο του χωριού ορθώνεται ένα μέρος των τόξων του Ρωμαϊκού Υδραγωγείου που εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Πάνω από το σημείο, όπου αρχίζει η υπόγεια διαδρομή μήκους 450 μέτρων για το Ρωμαϊκό Υδραγωγείο, αποκαλύπτεται ένα τοπίο σεληνιακό, ο Κοκκινοπηλός. Πρόκειται για έναν τόπο 600 στρεμμάτων που πήρε το όνομα του από τη σύσταση και το χρώμα του εδάφους. Είναι περιοχή με λόφους και μικρές χαράδρες, 5 χιλιόμετρα βόρεια της Φιλιππιάδας. Ερυθροί άργιλοι, έχουν αποτεθεί στην περιοχή, όπως κατά την τεταρτογενή περίοδο, δηλαδή πρόσφατα, σε καρστικό βύθισμα και το πάχος του, κατά τις εκτιμήσεις του ΙΓΜΕ, είναι 20 μέτρα. Το φαινόμενο οφείλεται σε καιρικά φαινόμενα διάβρωσης ενώ το έντονο κόκκινο χρώμα προσδίδει οξείδια του σιδήρου. 

Από τις γεωλογικές έρευνες προκύπτει ότι το συγκρότημα λόφων Κοκκινοπηλός Πρέβεζας είναι ένα προϊστορικό καρστικό βύθισμα που πληρώθηκε από ερυθρές αργίλους σε ένα περιβάλλον παροδικών λιμνών (υγρές και ξηρές περίοδοι) με εσωτερική αποστράγγιση. Υπάρχει σαφής εξάρτηση του καρστικού βυθίσματος από την τεκτονική δραστηριότητα της περιοχής. Το βορειοανατολικό περιθώριο ορίζεται από μεγάλο κανονικό ρήγμα με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ και κλίση προς τα ΝΔ. (Παναγιώτης Πάσχος, 2002). Λόγω της νεοτεκτονικής δραστηριότητας του ρήγματος αυτού τα ιζήματα σήμερα έχουν αποκτήσει μικρή κλίση 5 μοιρών προς τα ΒΔ. Η περιοχή του Κοκκινοπηλού εντοπίστηκε το 1962 από τον Βρετανό αρχαιολόγο Έρικ Σ. Χιγκς και την ομάδα του. Στον Κοκκινοπηλό οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως πολλά ευρήματα από την Παλαιολιθική εποχή, ενώ έχουν εντοπιστεί και εργαλεία από την εποχή του Χαλκού.